KARAI RAKATE’Ỹ

KARAI RAKATE’Ỹ

Oiko ndaje peteĩ karai rasa hakate'ỹva, ha'eñomi, mombyry kokue ruguápe.

Peteĩ jey mokõi karia'y oguahẽ sapy'a hógape ka'aru pytũ ha ojerure chupe jahechápa ndohejamíri okemi hógape. Mba'éicha haguã nipo omoneĩ, omboguapy tataypýpe ha oñemoñe'ẽngatu chupe kuéra.

Karia'ykuéraje ikũremói etereíma ha karai óga jára oñe'ẽnte ha nokonvidái chupe kuéra mba'eve. Ñemihápeje omotanimbuguy ryguasu rupi'a isenarã.

Upeichahágui osẽ he'i peteĩva:

-Ore ru niko heta iviru, yvy katu heta iterei oguereko.

Péicha omboja'o oréve yvy -ha ohai tanimbu ári.

Upévo ojekuaa peteĩ ryguasu rupi' a ha ombohasa iñirũme. Ohai jey ha osẽ ambue tupi'a ha ho'u ha'eháma. Ohai heta hendápe ha oheja sena'ỹre karai rakate'ỹetépe.

-Ajépa ñandepo'aite, ko'ãga ikatúntema jaha ñañeno.

-he'i hikuái ha oho ojepyso tupápe.

Upémaro karaí opu'ã ojapo kandial isenarã.

-Néi, tasenami hasy peve -he'i ha oguapy oñembyapytemi haguã. Upéva ohendu petéĩva ha opu'ã jey.

-Nereñenói gueteri piko -he'i chupe.

-Nañenói gueteri ajaposégui kandial amoaramirõ haguã che calzoncillo -ombotavyse karai.

-Amoaramirõsetépa avei che calzoncillo -he'i karia'y ha omombo kandiálpe icalzoncillo ky'a.

Ovu karai rakate'ỹ ha oho oñeno py'a nandi reheve.

Jasy Jatere mombe'u Mombe'u gua'u Jasy Jatere rehegua Jasy Jatere niko peteî mitã'i oikóva kañyhápe ka'aguy mbytére. Osê asajepyte ogueraha haguã mitã iñakãhatãva ha ndokéiva asaje, oñembosarai haguã hendive ha omongaru yva ha eiretérehe. Oñembosaraipa rire, oñapytî ysypóre mitãme, opytáva iñakãtavy téra iñe'engu. Heta ára rire oî porã jevy pe mitã.Jasy Jatere yvágaicha hesa hovy ha kuarahy mimbýicha iñakãrague sa'yju. Michî ramo jepe mborayhu añetégui henyhê; ha ipópe ogueraha ka'a rakã pehengue ome'êva chupe mba'ekuaa. Okañýramo ipokoka oho chugui imba'ekuaa ha opyta oikorei. Oje'e avei hese ogueruha ijapére ka'avo ryakuã, ysapy poty ha guyra ñe'ê:Ejehayhuka haguã Jasy Jaterére emoî va'erã petÿ óga jerere. 1.       KA'I GUASU PÓRA          Ócho família ndaje oĩ raka’e peteĩ ógape, ha heko porã ndajeko enterove. Peteĩ oĩ enfermérava, ha otrokuéra omba'apo raka'e opa mba'épe. Ha pe enfermérantema ndaje la oikovéva, umi ótro omanombaitéma.          Upéi ndaje osẽ la enferméra oiko puévlope, ha opyta la óga nandi. Ha peteĩ ára ndaje ou peteĩ ivallegua he'i chupe:          - Nde, hulána, mávaiko oime oikóva pe pende róga kuépe.          - Mavave ndoikói.          - Aikuaaséngo che upéicharõ mba'éichapa la káda ka'aru oĩ ojahe'óva la pende rógape.          - Ha ndereikuaáipa araka'e ka'épa -he'i chupe la enferméra.          - Chéngo ahendu jepi lúne ka’aru kue ha viérne la oñelamentáva upépe.          - Eñatendemína ñandéve osegípa upéicha, eikuaa porã ha eju cheavisa -he'i chupe.          Ha oho la kuñakarai hógape. Oñemoĩ oñatende ha upe rire oho jey la puévlope:          - Ko semána entéro voi ahendu la oñelamentáva pende rógape -he'i la enfermérape la ivesína. Upépe la óga jára osẽ oho meme pa'i rendápe, ha omombe'u chupe. Ha pa'i katu he'i chupe: "Chemomandu'a la péva pe diápe ha eju jaha".          Ha oguahẽvo la dia olehi va’ekue hikuái, la pa'i omonde ijao puku ha oho la kuñakarai ndive pe vesína rógape raẽ, ha upégui, ohendúma ramo la ojahe'óva, oho mbohapyvéva la óga guasúpe chupe. Ha pe kuarahy ojero'a, oike potaite rupi guive onepyrũma la oñelamenta ha he’íva: "¡Ni peteĩvako ndarahái chendive!"          Oĩ peteĩ ysyry la óga renondépe, ha upe vahadaitépe oguejy va’erá hikuái, ha upéi oarriva oguahẽ haguã la ogaitépe.          Oguejyvo upépe pa'i umía katu, ohecha ócho lu hendy hína la ógape, ha la hasẽ soróva ndosói. Ojerepa ndaje la ógare la lamparakuéra, hendy porã mombyrýgui jahecha. Ha ohasapávo la arrójo ha oarrivávo hikuái pe vahádagui ndaje, ohecha sínko lúntema hendy.          Ha upéi hi'aguĩve oúvo hikuái. Pe oike mboyve la trankérape, mokõintema hendy la lu. Ha ohasa la porton ha oikévo la korapýpe, peteĩntema hendy. Ha pe oguahẽnguetévo hikuái, sapikemíntema la lu, lampiũntema la hendy porãite vaekue. Ha pe lampiũ ogue javéma, oike hikuái la óga guýpe. Upépe opa la ojahe'óva ha ojuhu hikuái peteĩ ka’i alasan ojere hína la mesa ári. Oñembo'éma la kuñakarai mokõivéva ha la pa'íngo oiméne oñembo'éma avei ra'e.          Tuichaiterei kuri la ka'i, ha upéi a medídake ojere, michĩ. Michĩve, michĩve ohóvo. Ha pe michĩete jave, la pa'i he'i chupe:          - Ndéiko mba'e rejapo ko'ápe, mba'éiko la rembyasýva.          - ¡Ni peteĩvako ndarahái chendive, siétema oho ha ni pe oikovéva na'iñesperánsai chéve! -he'i la ka'i.          - Upéicharõ reikuaáma he'i chupe la pa’i. Terehókena ko'a guive ha anivékena reju tei.          Ha ojere jey la ka'i, ha upéi peteĩ jerépe, oguahẽvo peteĩ la mesa eskinape, opo upégui pe okupe gotyo okañy. Ha pe opokuévo - ohecha la pa'i umía- mbarakajaichamíntema tuicha la ka'i.